دستیابی به مقام و عزت در میان دیگران خواسته ای فطری است که بشر همواره برای رسیدن به آن تلاش کرده است و راهی میانبر برای آن وجود دارد.
تواضع و فروتنی در پیشگاه خداوند و در ارتباط با دیگران از سفارشات اسلام است که مقام انسان را بالا برده و او را مورد محبت خدا قرار می دهد.
رسول اكرم (ص) فرمودند: «سه چيز است كه خير از آنها تراوش مى كند، تواضع كه مقام آدمى را بالا مى برد،
خوار كردن نفس به او عزّت مى دهد
و عفت كه ثروت مى آورد.»
امام باقر (ع) در تعریف تواضع فرمودند: «تواضع اين است كه هر جا شد بنشينى و به هر كس رسيدى سلام كنى و جدال را ترك نمائى اگر چه حق با شما باشد و دوست نداشته باشى كه از تقواى تو تعريف كنند.»
همچنین، على بن سويد مدنى از امام كاظم (ع) پرسيد كه تواضع چيست؟ و انسان با چه عملى متواضع شناخته مى شود؟،
حضرت (ع) فرمودند: «تواضع چند درجه دارد،
انسان قدر خودش را بداند
و از حد خود تجاوز نكند
و با مردم آن كار را بكند كه دوست دارد مردم با او انجام دهند
و اگر كسى به او بدى كرد او به نيكى با او رفتار كند،
از مردم درگذرد و خشم خود را فرو برد، اگر چنين كند مورد محبت خداوند قرار مى گيرد.»
امام صادق (ع) نیز می فرمایند: «كسى عزيز نمى شود مگر اينكه نزد خدا ذليل شود و كسى مقام پيدا نمى كند مگر اينكه در نزد خدا متواضع باشد.»
همچنین، رسول خدا (ص) فرموده اند: «بدعاقبتترين مردم پادشاهان هستند و مبغوضترين مردم متكبران مى باشند، و خوارترين مردم كسى است كه به مردم اهانت كند.»
امیرمومنان علی (ع) می فرمایند: «حب در تواضع است،
عجب و خودپسندى انسان را به وحشت و تنهائى گرفتار مى كند،
از متكبر در شگفت مى باشم كه ديروز نطفه بود و فردا يك مردار خواهد شد.»
رسول اكرم (ص) نیز فرموده اند: «هر بنده اى يك فرشته با وى همراهى مى کند، او بر سر آن بنده موكل است، هر گاه تكبر كرد پائين مى آورد و هر گاه تواضع كرد بالا مى برد.»
امام صادق (ع) نیز می فرمایند: «متكبرين مانند ذرات در زير پاى مردم قرار خواهند گرفت تا خداوند از حساب خلائق فارغ شود.»
پی نوشت:
مشکاه الانوار